कलिंगड (kalingad) ला तरबूज, वॉटरमेलन असेही म्हणतात. हे एक रसाळ, गोड आणि ताजे फळ आहे, ज्याचा आस्वाद उन्हाळ्यात विशेषतः घेतला जातो. हे फळ आपल्या उच्च जलद्रव्यामुळे शरीराला ताजेतवाने ठेवण्यास मदत करते. महाराष्ट्रात कालींगडाची लागवड मोठ्या प्रमाणावर केली जाते आणि तेथे याचा वापर विविध प्रकारे केला जातो.
उन्हाळ्यात सगळीकडे वातावरण तापलेलं असताना, गारेगार, लालभडक कलिंगडाच्या फोडी म्हणजे अक्षरशः स्वर्गसुख, नाही का? कलिंगड आवडत नाही असं मूल विरळाच. दोस्तांनो, या कलिंगडाबद्दल इंटरेस्टिंग माहिती आपण बघूया.
कलिंगडाचे (kalingad) सगळे घटक खाण्यायोग्य आहेत का?
दोस्तांनो, कलिंगडाचा लाल गरच आपण खात असलो, तरी त्याचे सगळे घटक खाण्यायोग्य असतात, हे तुम्हाला माहीत आहे का? म्हणजे लाल गराला लागून जो पांढरा गर असतो तो आपण खात नाही; पण अनेक ठिकाणी त्या गराची भाजी करतात. काही देशांमध्ये त्याचं चक्क लोणचंही करतात. एवढंच नव्हे, तर कलिंगडाच्या बिया काही ठिकाणी भाजून त्या खाल्ल्या जातात.
वाढता वाढता वाढे
कलिंगडाचा विशिष्ट आकार आपण बघत असलो, तरी कलिंगडाला पोषक हवामान, पाणी, खत या गोष्टी मिळाल्या तर ते कितीही मोठं होऊ शकतं बरंका. सध्याचं कलिंगडाचं गिनेस रेकॉर्ड किती किलोंचं आहे माहीत आहे का? तब्बल १५९ किलो !! या कलिंगडाची उंची चक्क माणसाएवढी आहे.
कालींगडाचे पोषणमूल्य
कालींगडामध्ये विविध पोषक घटक असतात जे आरोग्यासाठी लाभदायक असतात. खालील तक्त्यामध्ये कालींगडाचे पोषणमूल्य दिले आहे:
| पोषक घटक | प्रमाण (100 ग्रॅममध्ये) |
|---|---|
| ऊर्जा | 30 कॅलरीज |
| पाणी | 91.45 ग्रॅम |
| प्रथिने | 0.61 ग्रॅम |
| चरबी | 0.15 ग्रॅम |
| कार्बोहायड्रेट्स | 7.55 ग्रॅम |
| फायबर | 0.4 ग्रॅम |
| शर्करा | 6.2 ग्रॅम |
| कॅल्शियम | 7 मिलीग्राम |
| आयर्न | 0.24 मिलीग्राम |
| मॅग्नेशियम | 10 मिलीग्राम |
| फॉस्फोरस | 11 मिलीग्राम |
| पोटॅशियम | 112 मिलीग्राम |
| सोडियम | 1 मिलीग्राम |
| व्हिटॅमिन C | 8.1 मिलीग्राम |
| थायमिन | 0.033 मिलीग्राम |
| रिबोफ्लाविन | 0.021 मिलीग्राम |
| नायसिन | 0.178 मिलीग्राम |
| फोलेट | 3 μग |
भरपूर पाणी
तुम्ही अनेक फळं बघितली असतील, त्यांची नावं स्वीटमेलन, मस्कमेलन अशी असतात. कलिंगडाला मात्र ‘वॉटरमेलन’ असं नाव का पडलं असेल? त्याचं कारण आहे त्याच्यातलं पाण्याचं प्रमाण. कलिंगडामध्ये तब्बल ९२ टक्के इतकं पाणी असतं. त्यामुळेच कलिंगड खाल्ल्यावर आपली तहान भागते आणि पोट भरल्यासारखं वाटतं. कलिंगडामधल्या पाण्याच्या याच प्रमाणामुळे ते उन्हाळ्यात खाल्ले जाते.
कलिंगडाचे (kalingad) सर्वात जास्त उत्पादन कोठे होते.
चीनमध्ये सर्वांत जास्त उत्पादन : कलिंगडांच्या उत्पादनात चीनचा जगात सर्वांत पहिला क्रमांक आहे. त्याच्या खालोखाल तुर्कस्तान, इराण, ब्राझिल आणि तुर्कमेनिस्तान यांचा क्रमांक आहे.
कलिंगडाचे (kalingad) फायदे कोणते?
कलिंगडांच्या फोडी खाल्ल्यावर आपल्याला उत्साही वाटतं ना? याचं कारण ती उन्हाळ्यात खाल्ली जातात आणि त्यांच्यात पाण्याचं प्रमाण जास्त असतं हे आहेच; पण त्याशिवाय आणखी एक घटक कारणीभूत ठरतो तो म्हणजे लायकोपीन. हा एक प्रकाराचा अँटिऑक्सिडंट घटक आहे. त्याच्यामुळे तुमचा तजेला वाढतो. कलिंगडांमध्ये कर्करोग आणि हृदयविकार यांचं प्रमाण कमी करू शकणारेही काही घटक असल्याचं डॉक्टर सांगतात.
- ताजेतवाने करणारे
कालींगडामध्ये ९०% पेक्षा अधिक पाणी असते, ज्यामुळे ते शरीराला हायड्रेट ठेवण्यास मदत करते. - हृदयासाठी उपयुक्त
कालींगडामध्ये लाइकोपीन नावाचे अँटिऑक्सिडंट असते, जे हृदयासाठी फायदेशीर असते. हे अँटिऑक्सिडंट हृदयाच्या आरोग्यासाठी महत्त्वाचे असते. - वजन कमी करण्यासाठी
कालींगडामध्ये कमी कॅलरीज असतात आणि त्यामध्ये भरपूर पाणी असते, त्यामुळे वजन कमी करण्यासाठी हे आदर्श फळ आहे. - त्वचेसाठी फायदेशीर
कालींगडामध्ये व्हिटॅमिन C आणि अँटिऑक्सिडंट्स असतात, जे त्वचेच्या आरोग्यासाठी चांगले असतात. हे त्वचेला ताजेतवाने आणि चमकदार ठेवण्यास मदत करतात. - पाचनक्रियेचे सुधारणा
कालींगडामध्ये फायबर असते, जे पाचनक्रियेचे सुधारणास मदत करते.
बापरे… कलिंगडाबद्दल तुम्हाला हे माहित आहे का?
- इजिप्तमध्ये सुमारे पाच हजार वर्षांपूर्वी कलिंगड पिकवल्याचे पुरावे सापडले आहेत.
- जपानमध्ये चौकोनीसुद्धा कलिंगडं पिकवली जातात.
- कलिंगडाचं शास्त्रीय नाव ‘सायटूलस लॅनाटस’ आहे.
- कलिंगडामध्ये ०६% साखर असते.
कलिंगडाचे (kalingad) एकूण किती प्रकार आहेत?
कलिंगडाचे एकूण बाराशे प्रकार आहेत. कलिंगडाचे सीडेड, सीडलेस, मिनी असे प्रकार आपल्याला दिसतात. त्याच्या सालींच्या रंगांवरूनही वेगवेगळे प्रकार पडतात; पण जगभरात या फळाचे तब्बल बाराशेपेक्षा जास्त प्रकार आहेत. इंटरेस्टिंग ना?
सीडलेस कलिंगड ‘कलमी’ म्हणजे काय?
सीडलेस म्हणजे बिया नसलेली कलिंगडं ही ‘जेनेटिकली इंजिनिअर्ड’ असतात म्हणजे त्यांच्या जनुकांमध्ये बदल केलेले असतात, असा एक समज आहे; पण तसं अजिबात नाही. विशिष्ट प्रकारच्या कलमांचा वापर करून तशा कलिंगडांचं उत्पादन घेतलं जातं.
निष्कर्ष
कलींगड हे एक पोषणमूल्यांनी समृद्ध आणि ताजेतवाने करणारे फळ आहे. त्याचे अनेक आरोग्यदायी फायदे आहेत आणि त्याची लागवड सोपी आहे. कालींगडाचा वापर विविध प्रकारे करून त्याचा आस्वाद घेता येतो. त्यामुळे, आपल्या आहारात कालींगडाचा समावेश करावा आणि त्याच्या लाभांचा आनंद घ्यावा.
Draksha Baddal Mahiti | 5+ अद्भुत द्राक्षांच्या प्रमुख जातीं | द्राक्षाबद्दल माहिती
कलिंगडावरील (kalingad) सामान्य प्रश्न (FAQs)
कलींगड किती दिवस टिकते?
ताजे कालींगड फ्रीजमध्ये ७-१० दिवस टिकू शकते.
कलींगड कोणत्या ऋतूमध्ये खावे?
उन्हाळ्यात कलींगड खाणे विशेषतः लाभदायक असते.
कलींगडाच्या बिया खाणे योग्य आहे का?
होय, कालींगडाच्या बिया खाणे सुरक्षित आहे आणि त्यामध्ये पोषक घटक असतात.
कलींगडाचे पाणी पिणे कसे फायदेशीर आहे?
कलींगडाचे पाणी शरीराला हायड्रेट ठेवण्यास मदत करते आणि ताजेतवाने ठेवते.
कलींगडाची माहिती आणि फायदे जाणून घेतल्यावर तुम्ही नक्कीच त्याचा आस्वाद घेण्यास प्रोत्साहित व्हाल. आपल्या आहारात कालींगडाचा समावेश करा आणि आरोग्याचे फायदे अनुभवा!
अधिक माहितीसाठी आमच्या सोशल मीडिया ला फॉलो करा.
मराठी रसिक या आमच्या इंस्टाग्राम अकाउंट ला लाईक करा सुब्स्क्राईब करा. येथे तुम्हाला संपूर्ण माहिती मराठी मध्ये मिळते.
