ड्रायफ्रूट्समध्ये पिस्ते खूप लोकप्रिय असतात. छान भाजलेले, खारवलेले पिस्ते सगळ्यांना आवडतात. त्यांचं कवच फोडून आतला भाग तोंडात टाकला की अहाहा! हे पिस्ते पौष्टिक आहेत; तसंच ते आरोग्यपूर्णही आहेत बरं का! चला, आज Pista Baddal Mahiti घेऊया.
पिस्त्यांना जगभरात वेगवेगळी नावं आहेत. इराणमध्ये त्यांच्या नावाचा अर्थ ‘स्मायलिंग नट’ आहे, तर चीनमध्ये नावाचा अर्थ आहे ‘हॅप्पी नट’ आहे. त्यावरूनच पिस्ते किती लोकप्रिय आहेत त्याची कल्पना येते. पिस्त्यांना ‘ग्रीन आल्मंड’ असंही म्हटलं जातं.
पिस्त्यामध्ये कोणते घटक असतात (Pista Baddal Mahiti)
पिस्त्यांमध्ये भरपूर पोषक घटक असतात. एका संस्थेच्या संशोधनानुसार, पिस्त्यांमध्ये तीसपेक्षा जास्त प्रकारची जीवनसत्त्वं, खनिजं आणि पॉलिन्युट्रिएंट्स असतात. पिस्त्यांमध्ये भरपूर प्रोटिन्स असतात. एका अंड्यातून जेवढी प्रोटिन्स तुम्हाला मिळतात, तेवढी एका पिस्त्यातून मिळू शकतात. पिस्त्यांमध्ये प्रोटिन्सबरोबरच फायबर, मॅग्नेशिअम, थायमिन आणि फॉस्फरस यांचा समावेश असतो.
100 ग्रॅम पिस्त्यामध्ये साधारणपणे खालील पोषक घटक असतात:
- ऊर्जा: 560 कॅलरीज
- प्रथिने: 20 ग्रॅम
- चरबी: 45 ग्रॅम (यामध्ये साधारण 13 ग्रॅम बहुअसंतृप्त फॅटी अॅसिड्स)
- कार्बोहायड्रेट्स: 28 ग्रॅम (यामध्ये 10 ग्रॅम फायबर आणि 8 ग्रॅम साखर)
- जीवनसत्त्वे: जीवनसत्त्वे बी6, के, ई, आणि फोलेट
- खनिजे: लोह, कॅल्शियम, पोटॅशियम, मॅग्नेशियम, फॉस्फरस, झिंक
पिस्त्याबद्दल तुम्हाला हे माहित आहे का?
- आपण खातो त्या पिस्त्याच्या प्रकाराचं शास्त्रीय नाव ‘पिस्तासिया व्हेरा’ असं आहे. पिस्त्यांच्या इतरही दहा जाती आहेत, मात्र त्या प्रकारचे पिस्ते माणसासाठी खाण्यायोग्य नसतात.
- पिस्त्यांचं झाड छोटं असतं आणि ते साधारण दहा मीटरपर्यंत वाढतं.
- पिस्ते झाडावर असतात, तेव्हा ते पिकल्यानंतर त्यांचं कवच आपोआप उघडू शकतं.
- पिस्त्यांचं झाड लावल्यानंतर त्याला पिस्ते यायला सुमारे सात ते दहा वर्ष लागतात.
- पिस्ते विशेषतः मध्य पूर्वेतील देशांमध्ये अतिशय लोकप्रिय आहेत. बकलावा, फलाफल, पिलाफ अशा अनेक पदार्थांमध्ये त्यांचा वापर मोठ्या प्रमाणावर होतो.
- पिस्ते अनेक देशांत पारंपरिक पदार्थांत वापरले जातात आणि त्यांच्यामुळे नशीब फळफळतं अशीही समजूत काही देशांमध्ये आहे.
पिस्त्याचे उत्पादन कुठे घेतले जाते?
पिस्त्यांच्या उत्पादनाच्या बाबतीत अमेरिका जगात पुढे आहे. कॅलिफोर्नियात सगळ्यात जास्त पिस्त्यांचं उत्पादन होतं. अमेरिका हा पिस्त्यांचा सर्वांत मोठा निर्यातदारही आहे. अमेरिकेबरोबरच इराण आणि तुर्कस्तानातही या ड्रायफ्रूटचं उत्पादन होतं. या तीन देशांमध्ये मिळूनच नव्वद टक्के पिस्त्यांचं उत्पादन होतं. सीरिया, अफगाणिस्तान, स्पेन आणि इतर काही देशांमध्येही पिस्त्यांचं उत्पादन होतं.
पिस्त्याचे आरोग्यदायी फायदे । Pista che Fayade
पिस्त्याच्या नियमित सेवनाने अनेक आरोग्यदायी फायदे मिळू शकतात. त्यापैकी काही महत्त्वाचे फायदे खालीलप्रमाणे आहेत:
- हृदयाचे आरोग्य: पिस्त्यामध्ये असलेल्या मोनो-असंतृप्त फॅटी अॅसिड्समुळे हृदयाचे आरोग्य सुधारते. हे फॅटी अॅसिड्स रक्तातील कोलेस्ट्रॉलची पातळी नियंत्रित करतात आणि त्यामुळे हृदयविकाराचा धोका कमी होतो.
- पचनसंस्था सुधार: फायबरच्या उच्च प्रमाणामुळे पिस्त्याचे सेवन पचनसंस्था सुधारण्यास मदत करते. नियमित सेवनाने बद्धकोष्ठता आणि इतर पचन समस्यांपासून मुक्तता मिळू शकते.
- वजन नियंत्रित: पिस्त्यामध्ये फायबर आणि प्रथिने मुबलक प्रमाणात असतात, जे वजन नियंत्रित करण्यात मदत करतात. फायबरमुळे पचनसंस्था सुधारते आणि प्रथिनांमुळे तृप्तीची भावना वाढते.
- रक्तशर्करा नियंत्रण: पिस्त्यामध्ये कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स असतो, ज्यामुळे हे रक्तशर्करेच्या पातळीवर कमी प्रभाव टाकतात. यामुळे मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी पिस्ता उपयुक्त ठरू शकतो.
- दृष्टीचे आरोग्य: पिस्त्यामध्ये ल्युटिन आणि झेक्सँथिन हे अँटीऑक्सिडंट्स मुबलक प्रमाणात असतात, जे डोळ्यांचे आरोग्य सुधारतात आणि वयोमानानुसार होणाऱ्या दृष्टीसंबंधी समस्यांपासून संरक्षण करतात.
- प्रतिकारशक्ती वाढ: पिस्त्यामध्ये अनेक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात जी प्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी आवश्यक असतात. विशेषत: जीवनसत्त्व बी6 प्रतिकारशक्तीला बळकट करते.
खाद्य उपयोग । Pista Khadya Upayog
पिस्ता विविध प्रकारे खाद्यांमध्ये वापरला जातो. खालीलप्रमाणे काही प्रमुख खाद्य उपयोग आहेत:
- मिठाई आणि बेकरी उत्पादने: पिस्त्याचा वापर मिठाई आणि बेकरी उत्पादनांमध्ये मोठ्या प्रमाणात केला जातो. हलवा, बर्फी, लाडू, केक, कुकीज आणि ब्रेडमध्ये पिस्त्याचा वापर करून त्यांच्या स्वाद आणि पौष्टिकता वाढवली जाते.
- आइसक्रीम आणि डेअरी उत्पादने: पिस्त्याची आइसक्रीम, दूधशेक, आणि कस्टर्ड लोकप्रिय आहेत. पिस्त्याचा स्वाद डेअरी उत्पादनांना एक वेगळा गोडवा देतो.
- सलाड आणि ड्रेसिंग्ज: पिस्त्याचे काप सलाडमध्ये टाकून त्यांच्या पौष्टिकता आणि कुरकुरीतपणा वाढवता येतो. तसेच, पिस्त्याचे तेल ड्रेसिंग्जमध्ये वापरून सलाडची चव सुधारता येते.
मुख्य भोजन
काही पदार्थांमध्ये पिस्त्याचा वापर मुख्य घटक म्हणून केला जातो. उदाहरणार्थ, पिस्ता पुलाव, पिस्ता करी, आणि पिस्ता बिर्याणी.
- स्नॅक्स: पिस्ता हा एक उत्कृष्ट स्नॅक म्हणूनही ओळखला जातो. भाजलेले पिस्ते, मीठ लावलेले पिस्ते, आणि मसालेदार पिस्ते हे लोकप्रिय स्नॅक्स आहेत.
सांस्कृतिक महत्व
पिस्त्याचे सांस्कृतिक महत्व देखील उल्लेखनीय आहे. विविध संस्कृतींमध्ये पिस्त्याचा वापर आणि त्याचे महत्व वेगवेगळे आहे:
- भारत: भारतामध्ये पिस्त्याचा वापर विविध मिठाई, खासकरून सण आणि समारंभांमध्ये, केला जातो. दिवाळी, होळी, आणि इतर सणांमध्ये पिस्त्याचे पदार्थ मोठ्या प्रमाणात बनवले जातात.
- इराण: इराणमध्ये पिस्त्याचे उत्पादन आणि निर्यात हे प्रमुख उद्योग आहेत. इराणचे पिस्ते त्यांच्या उच्च गुणवत्तेसाठी ओळखले जातात. येथे पिस्त्याचा वापर पारंपरिक मिठाई आणि खाद्यपदार्थांमध्ये मोठ्या प्रमाणात केला जातो.
- अमेरिका: अमेरिकेत पिस्ता स्नॅक्स म्हणून आणि विविध खाद्यपदार्थांमध्ये वापरला जातो. कॅलिफोर्निया हे पिस्त्याचे प्रमुख उत्पादन केंद्र आहे आणि येथेच्या पिस्त्याची गुणवत्ता उत्तम आहे.
निष्कर्ष (Pista Baddal Mahiti) । Nishkarshya । Conclusion
पिस्ता हा एक अत्यंत पौष्टिक, स्वादिष्ट, आणि आरोग्यदायी सुकामेवा आहे. त्याचे उत्पादन, पोषण मूल्य, आरोग्यदायी फायदे, खाद्य उपयोग, आणि सांस्कृतिक महत्व यामुळे पिस्त्याचा वैशिष्ट्यपूर्ण स्थान आहे. पिस्त्याच्या नियमित सेवनाने आपल्या आरोग्याला अनेक फायदे मिळू शकतात, आणि त्याच्या विविध प्रकारच्या उपयोगांनी आपल्या आहारात नक्कीच एक विशेष स्थान मिळते.
Draksha Baddal Mahiti | 5+ अद्भुत द्राक्षांच्या प्रमुख जातीं | द्राक्षाबद्दल माहिती
अधिक माहितीसाठी आमच्या सोशल मीडिया ला फॉलो करा.
मराठी रसिक या आमच्या इंस्टाग्राम अकाउंट ला लाईक करा सुब्स्क्राईब करा. येथे तुम्हाला Pista Baddal Mahiti संपूर्ण माहिती मराठी मध्ये मिळते.
